Rediscovering the roots of democarcy! Athene 2025

 Wat heeft democratie vandaag nog te maken met de oude politieke structuren van Griekse beschavingen? Zijn er nog herkenningspunten? En kunnen deze oude verhalen ons nog iets vertellen over hoe we vandaag democratie maken in de wereld, in Europa, in de klas?

Om je blik op de toekomst op te frissen kan het soms nuttig zijn om eerst een stapje terug te zetten. Want ook al zijn deze oude democratische principes niet meer één op één toepasbaar op onze huidige samenleving, ze vertellen ons iets, over mensen die het belangrijk vonden om politiek samen met anderen te maken. Kan er voor een leerkracht geschiedenis en actief burgerschap een betere plek zijn om zich hier in te verdiepen dan de bakermat van democratie? Let’s go to Athens!

Onze eerste dagen maakten we kennis met elkaar en elkaars scholen. Zo leeft de naam van Talentenschool Turnhout vandaag ook weer verder tot in onder andere Estland, Duitsland, Finland, Frankrijk en Oostenrijk. Daarna zijn we dieper ingegaan op de historische kant van het democratische verhaal. Van de bronstijd met Minoërs en Myceners tot Homeros en Pericles reconstrueerden we de tijdlijn van de beschavingen die we ook tot leven zagen komen in het Nationaal archeologisch museum.

En dan woensdag… Wat een topdag. Na het theoretische deel van de dag verplaatsten we onze werkplek naar de Fillopapou heuvel. Niet alleen het beste uitzicht op de Akropolis en Lycabettus heuvel als je het mij vraagt, maar ook het dichtste bij de bakermat van democratie dat je als huidige sterveling kan komen. Op de Pnyx – de plaats waar zover bekend de eerste politieke bijeenkomsten werden gehouden- hielden we debatten en gingen we dieper in op de kansen maar ook de obstakels in het vormgeven van democratie vandaag. Hoe krijg je democratie verankerd, niet alleen in regels maar ook in een alledaagse manier van leven? Hier is het, dat we overstapten van de formele betekenis van democratie als politiek systeem, naar de alledaagse contacten met leerlingen, ouders en onze bredere omgeving en hoe we kansen kunnen benutten in onze dagelijkse les-en schoolpraktijk.

De volgende dagen maakten we ook kennis met het CDC  model. Dit model ontwierp de Europese Unie om democratische competenties zichtbaar en meetbaar te maken. Het materiaal dat voorhanden is, van abstract tot zeer concreet, is eindeloos, als je weet waar je het kan vinden uiteraard!

We sloten onze opleiding af in het splinternieuwe Stavros Niarchos Foundation. Een cultureel centrum, gebouwd om elke Athener van dienst te zijn. Van bibliotheek, operazaal tot speelpark waar families en kinderen een potje komen voetballen weg van de drukte van de stad. Hier verdiepten we ons in concrete activiteiten rond actief burgerschap en sloten we ons gezamenlijk avontuur af.

Tijd voor de stad om zich voor te bereiden op het paasfeest! Want ook dat is een ervaring die deze trip zeker een extra dimensie heeft gegeven. De orthodoxe paasbeleving met processies, vuurwerk en vooral veel drukke straten en kerken toont een gemeenschap van jong en oud die elkaar vinden en samenkomen in hun geloof en stad, en dat is prachtig.

Als ik in één zin moet samenvatten wat ik van deze week meeneem, wat ik heb geleerd en wat ik vanaf nu ook wil verankeren in mijn leraarschap, dan is het dat er 99% zit tussen 0% en 100%. We voelen vaak dat we slachtoffer zijn van tijd en dat we niet genoeg doen om aan de democratische geest van onze leerlingen bij te dragen. Maar het punt is niet dat we niet genoeg doen. Het belangrijkste is dat we IETS doen. Dat is soms groot, maar dat is veel vaker klein. En veel kleine dingen wegen meer dan weinig grote dingen!

En oh ja! Uiteraard heb ik de tempels van de Akropolis van dichtbij gezien. En ja, ze zijn even indrukwekkend in het echt als in het geschiedenishandboek!

Yassas!

Evelien Kolsteeg